Bir Amerika Panoraması

Takdimini gerçekleştirdiğimiz sayımızda ABD’yi yerel, ulusal ve küresel tüm zenginliğiyle bütünsel bir tarzda ele almayı amaçlayan bir mecmua ile karşınıza çıkıyoruz. Sayımızın ihtiva ettiği yazılar seçimlerden azınlık politikalarına, sanayi tarihinden dış politikasının temel prensiplerine, adeta bir ABD panoraması sergilemekte. Sayımızdaki yazıların Amerika Birleşik Devletleri fenomeninin farklı veçhelerini anlamakta birer basamak rolü oynamalarını ve modern yaşantımızı anlamlandırma çabalarımıza katkı sunmalarını murat etmekteyiz.

Büyük Amerikan Romanı

Literatürde büyük Amerikan felsefesi veya şiiri yok ama büyük Amerikan romanı (“Great American Novel”) var. Çünkü büyük Amerikan devleti, büyük Amerikan bankaları, büyük Amerikan şirketleri var. Yusuf Akçura 20. yy başlarında boşuna “Bize filozof değil, demirci lazım!” demiyordu. Felsefe düşünürlerin, roman demircilerin hikâyesiydi.

Modern Türkiye’de “Amerika”nın İzini Sürmek: Bilgi ve İnşa

Cumhuriyetin kuruluşu ile birlikte yeni Türkiye devletinin kurucuları ekonomik ve siyasi açıdan dışarıya bağımlılığı azaltma yolunu seçmiş, dünyadaki genel yönelimin buna uygun olması ile birlikte özellikle 1930’lu yıllarda ciddi adımlar atmışlardı. Milli sanayi hamlesi bu dönemde hız kazanmış, yerlilik vurgusuyla birlikte Türkiye’nin kendi kendine yetebilecek bir ülke olacağı iddiası ortaya konmuştu.

Amerikalı Müslümanlar, Rüya ve Biriciklik

Meşhur Amerikalı stand-up komedyeni George Carlin, Amerikan siyasi teolojisinin ve toplumsal muhayyilesinin önemli bir unsuru olan ve “sivil din” kavramı etrafında dinî grupların da benimsediği “Amerikan Rüyası" tabirine şu şekilde cevap verir: “E Amerikan rüyasına ‘rüya’ denmesinin bir sebebi var: Bu hikayeye inanmak için uyuyor olmanız gerekir.”

Tarih-i Silsile-i “Ulema” veyahut ABD’de Yakın/Orta Doğu Çalışmalarına Bir Bakış

II. Dünya Savaşı’yla birlikte ABD’nin yeni süper güç olma isteği bağlamında “bölge çalışmaları” (area studies) olarak adlandırılan disiplin, kendisine özel bir yer edinmişti. Her ne kadar bu kısa yazı bölge çalışmalarının gelişimi ve dönüşümünü tam olarak anlamak için yeterli olmayacak olsa da en azından Yakın/Orta Doğu çalışmaları örnekleminde tarih disiplini özelinde bir serüveninin izini sürme niyetinde.

Evliya Çelebi’nin Dilinden “Der Beyân-ı Chapel Hill”

İşte bu Düvel-i İttihad-ı Amerika’da bir beylik vardır ki Şimâl-i Karolayna (North Carolina) demekle maruf, okyanus yanı bir beldedir. Bu beyliğin içinde bulunan Chapel Hill’de bir sene mukim olmak nasipte varmış. Mezkur Chapel Hill, ecnebi dilinde “mabet tepesi” anlamındadır. Şehrin içinde bir tepelik bulmaya çalıştım ama bir senedir bulamadım. Meğer Konyalılar Alâeddin Tepesi’ne tepe demekle haklı imiş.

Amerika’nın Çok da Liberal Olmayan Kalkınma Hikayesi

ABD şu an kapitalizmin ana vatanı, dünyanın süper gücü ve en büyük ekonomisi olarak ekonomi ve siyasete yön veriyor. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra hem siyasi hem de ekonomik olarak dünya sahnesinde en önemli aktörlerden biri olan ve bu konumunu gittikçe pekiştiren bir devletten bahsediyoruz. Ama 19. yüzyılın başlarına gittiğimizde böyle bir tahmini yapmak pek kolay değildi. Peki nasıl oldu da o yıllardaki kırsal Amerika bugün hepimizin kanıksamış olduğu konumuna erişti?

Kitap Değerlendirmesi: Global Inequality, A New Approach for the Age of Globalization

Dünya genelinde ülkeler arası ve ülke içi iktisadi eşitsizliklerin büyüme eğiliminde olması, uzmanları bu durumu anlama gayretine itti. Küresel çapta yaşanan bu gelişmeler, bir taraftan eşitsizliklerin araştırılması ve etkilerinin bertaraf edilmesi için politika üretimi konularını gündemde tutarken, öte yandan kapitalizmin yeniden tartışılması ile sonuçlandı. Bu yazıda, eşitsizlikler üzerine düşünceleriyle dünya genelinde kabul görmüş akademisyenlerden olan Branko Milanovic’in, Global Inequality, A New Approach for the Age of Globalization çalışması üzerinden değerlendirmeler yapılacaktır.

Özbekler Tekkesi’nden Rolling Stone Konserine: Ahmet Ertegün’ün Hikayesi

Ahmet Ertegün’ün hikayesini eşsiz kılan, yalnızca köşeyi yırtmak isteyen bir göçmenin başarı hikayesi olmamasıdır. Aslında bir Osmanlı bürokratı olan baba Münir Ertegün, milli mücadele yıllarında “doğru tarafı” seçmesinin mükafatını genç cumhuriyetin en prestijli pozisyonlarından biri olan, ABD’ye elçi tayin edilerek alan, kaderi başka bir kıtada şekillenen bir “soyluydu”.

Amerika’da Ebeveynlik Kavramı ve Çocuk Psikolojisinin Dönüşümü

Geçmişten günümüze Amerikan ebeveyni pratikleri ve çocukluk algısı tarihsel olaylarla, bilim ve teknolojinin gelişmesiyle oldukça değişiklik göstermiş. Aynı zamanda farklı etnik kökenlerinden ve farklı gelir seviyesinden aileleri barındırdığı için ekonomik ve ırka bağlı olarak da anlayışsal ve davranışsal farklılıkları da taşımaya devam ediyor.

Amerikan İttifak Sistemi ve Nükleer Silahlar

Modern zamanlardaki diğer örnekleri ile kıyaslandığında gerek coğrafi çapı gerek zamansal sürekliliği ile gözle görülür bir şekilde farklılaşan Amerikan ittifak sistemini mümkün kılan faktörlerin ne olduğu merak konusudur. Bu yazıda, mevcut uluslararası ilişkiler çalışmalarının işbu soruya verdikleri yanıtlarında doğrudan mercek altına alınmayan, nükleer silahların katkısı işlenecektir.

Amerika Başkanlık Seçimleri, Şirketler ve Propaganda

Başkan adaylarının seçimi kazanma ajandaları olduğu gibi, şirketlerin de kendilerini ekonomik olarak büyütme hedefleri vardır. Şirketlerin bağış tercihlerini ideoloji, çevre sorunu, özgürlükler değil, kendi ekonomik çıkarları belirliyor. Şirketlerin bağışlarına dayalı bir sistemde, demokrasi fikirlerin yarıştığı toplumun ikna edilmeye çalışıldığı bir düzlemden, sektörel ekonomik çıkarların önemsendiği bir oyuna dönüyor.